Niet alle ouderen over één kam !
Maar wat is oud en ouder? De levensverwachting van mensen neemt nog altijd toe in Nederland. De mensen worden niet alleen ouder, maar ze blijven ook langer gezond en vitaal. Ouderen blijven tegenwoordig langer zelfstandig wonen. Dat willen ze vaak ook zelf, want thuis voelt vertrouwd en fijn. Dat is een belangrijk gegeven waarmee de lokale overheid iets moet. Maar dat mensen lang zelfstandig blijven wonen, heeft niet alleen te maken met hun eigen wensen. Landelijke overheidsmaatregelen spelen daarbij ook een rol. Want het wordt steeds moeilijker om een indicatie te krijgen voor een plaats in een zorginstelling. Ook dat is een gegeven waarop de lokale overheid moet inspelen.
Van de 85 tot 90-jarigen woont 75 procent nog zelfstandig, bij de 90 tot 95-jarigen nog 60 procent. Pas boven de 95 jaar komen de zelfstandig wonende ouderen in de minderheid, 57 procent van hen woont dan in een tehuis. Kortom, de tijden zijn behoorlijk veranderd in vergelijking met 20 en 30 jaar geleden.
Maar we zeggen erbij: je kan niet alle ouderen over één kam scheren. Er bestaan niet alleen verschillen tussen de leeftijdsgroepen, ook binnen de leeftijdsgroepen bestaat steeds meer diversiteit. Vroeger bestond de groep ouderen voornamelijk uit weduwen, maar dat is tegenwoordig niet meer zo. Er komen bijvoorbeeld steeds meer ouderen die alleen wonen en ook nooit getrouwd zijn geweest. En veel 65-plussers staan nog vitaal en met toekomstambities in het leven. Want 65 jaar is in deze tijd eigenlijk nog niet oud. Als lokale overheid moeten we flexibel inspelen op deze enorme diversiteit van wensen en behoeften. Géén standaardoplossingen dus. Luisteren naar de mensen is daarbij ons devies.
Eigen regie en gevoel van verbondenheid
Ouderen willen langer zelfstandig wonen en blijven langer vitaal. Voor een ‘ouderen-vriendelijke' omgeving is dan zowel de fysieke als de sociale omgeving belangrijk. De fysieke omgeving moet goed toegankelijk zijn, zodat ook de bewoners overal kunnen komen. De sociale omgeving moet omkijken naar ouderen en hen serieus nemen. Om zo’n buurt te realiseren moeten beleidsmakers én buurtbewoners samen tot werkbare oplossingen komen.
Het landelijke beleid is erop gericht dat ouderen steeds meer en langer zelfredzaam kunnen leven en wonen. Daar wordt mee bedoeld dat zij oplossingen zoeken met behulp van hun sociale netwerk. Maar ouderen verstaan iets anders onder zelfredzaamheid: zij willen vaak hun netwerk juist niet belasten. Dat is dus precies het omgekeerde! Tot zover dus de mooie theorieën van de beleidsmakers in Den Haag.
En daarbij, naarmate mensen ouder worden krijgen ze minder contacten. Zij worden minder actief, geliefden overlijden, de mobiliteit neemt af, familie woont soms ver weg of heeft het druk met het eigen leven. Daarmee daalt ook het vermogen tot eigen regie. De afnemende verbondenheid met de omgeving kan flink afbreuk doen aan de kwaliteit van leven. De kans op eenzaamheid neemt hierdoor ook sterk toe. Voor de VVD is het onacceptabel dat deze groep als gevolg van het landelijk beleid tussen wal en schip valt. Eenzame en wegkwijnende ouderen zijn géén optie in het beleid van de VVD! Voor de gemeente ligt hier een taak en verantwoordelijkheid.
Hoe pakken we dit aan?
Om te beginnen, en zoals al gezegd, steeds meer ouderen willen zelfstandig thuis blijven wonen. Velen willen ook blijven wonen onder de mensen in de wijk - jong en oud bij elkaar. In een omgeving die leeft en stimuleert. Dan moet het beleid er ook op gericht zijn om dit maximaal te ondersteunen. De ene keer met voorwaardenscheppend of stimulerend beleid, en de andere keer met directe actie.
Dat betreft ten eerste de fysieke leefomgeving van thuis, straat en buurt. Deze moeten toegankelijk zijn, maar ook goed begaanbaar om letsel door vallen en stoten te voorkomen. Dan gaat het ook om de leefbaarheid van de wijk, waaronder veilige trottoirs en wegoversteken, zitbankjes, parkjes, groenvoorzieningen, etc. Daarbij zet de VVD ook in op de veiligheid van de kwetsbare ouderen in de wijk. Daar is behoefte aan. Hier moet de politie extra op inspelen.
Ten tweede willen we het informeel en spontaan initiatief in de wijken stimuleren en ondersteunen. Dan gaat het bijvoorbeeld om vrijwilligers, lokale verenigingen, het gemeenschapshuis, het buurtcafé. de pastorale zorg vanuit de kerk, etc. Daarbij past een overheid die zich volgend in plaats van regulerend opstelt. Een overheid die obstakels wegneemt in plaats van opwerpt. Geen 'gemits en gemaar', want daar word je toch moe van in je hoofd? Wanneer wij een goed initiatief horen zeggen wij: 'ja, laten we er alles aan doen om dit mogelijk te maken'. De VVD kiest voor pragmatiek en no-nonsense. Want er zijn vaak wel genoeg mensen die willen helpen. En ideeën zijn er ook genoeg in de wijk. Dan moet je als overheid de mensen ook serieus nemen en willen luisteren.
'Terug naar de wijk' is ons motto. De VVD staat voor een wijkgerichte benadering waarin wonen, welzijn, sport, gezondheid en veiligheid op nieuwe en soms verfrissende manieren worden verbonden. Dat schept meerwaarde en een hoger maatschappelijk rendement. Dat geldt ook voor subsidies. De VVD vindt daarom dat het ouderenbelang integraal deel is van elke relevante beleidsdiscipline, vanaf de aanleg van trottoirs tot en met het ondersteunen van lokale verenigingen. Wij roepen de gemeenschap dan ook op om met goede ideeën voor de wijk te komen. Zelf gaan we ook het gesprek aan met bijvoorbeeld de GGD en de zorgverzekeraars. Want een vitale en gezonde wijk is ook hun zaak!
Geschikte woningen
Er is een dringende noodzaak om te zorgen voor nieuwe, passende woonvormen voor ouderen. Er is al een tekort en de vraag ernaar zal de komende jaren flink toenemen. Een groot deel hiervan moet opgevangen worden door het aanpassen van de eigen woning. Daar zijn de mensen zelf verantwoordelijk voor. Dat is erg kostbaar en niet voor iedereen betaalbaar.
Maar laten we ook even nuchter zijn. Onderzoek wijst uit dat een groot deel van letsel thuis wordt veroorzaakt, vaak door vallen, stoten en uitglijden. De kosten van de ambulante en intramurale zorg kunnen dan behoorlijk oplopen, vooral bij ouderen. Langer en gezond thuis wonen bespaart simpelweg op de kosten van zorg. Als VVD kiezen we daarom ervoor om belangen te verbinden. Wij zoeken de partijen dan ook actief op om te komen tot nieuwe oplossingsrichtingen. Dat betreft bijvoorbeeld zorgverzekeraars, GGD en ouderen- en patiëntenverenigingen.
Daarnaast moeten er de komende jaren ook aardig wat nieuwbouwwoningen bij die geschikt zijn voor ouderen. Dat noemt men 'leeftijdsbestendige' woningen. In principe zal de woningmarkt daarvoor moeten zorgen. Maar als overheid willen we de ontwikkelingen natuurlijk wel stimuleren of een extra zetje geven. Want om te beginnen: wat is 'leeftijdsbestendig'? Het is een misvatting dat leeftijdsbestendigheid alleen met oudere mensen te maken heeft. Met de stand van de techniek in deze tijd zijn we dat stadium al lang gepasseerd. In Amerika noemen ze dit FlexHousing of Universal Housing. Dat is woonvorm geschikt voor iedereen, van piepjong tot oud, met en zonder beperkingen. Dat is niet of nauwelijks duurder. Gewoon een kwestie van even wat slimmer bouwen.
Nieuwbouw is dan ook nieuwbouw voor iedereen. Dan hoeven we ook geen onderscheid te maken tussen ouderen en niet-ouderen, en tussen mensen met of zonder beperking. Dat houdt ook de sociale diversiteit in de wijken in stand. Daarmee zijn we ook op onze toekomst voorbereid.
Onze belangrijkste programmapunten:
- Wij ondersteunen dat oudere mensen langer thuis kunnen worden, want de meesten willen dat ook zelf
- Meer aandacht voor vereenzaming naarmate mensen ouder worden en beperkter in hun bewegingsvrijheid
- Straten en openbare ruimten in de wijk moeten goed begaanbaar en veilig zijn
- Een overheid die meedenkt en meedoet - een grotere betrokkenheid van buurtbewoners, lokale verenigingen, de kerk, etc.
- Extra aandacht van de politie voor de veiligheid van kwetsbare, zelfstandig wonende ouderen
- Ontzuilen van het beleid - het ouderenbelang is integraal onderdeel van alle relevante beleidsterreinen: infrastructuur, welzijn, gezondheid, sport, cultuur, etc.
- Een gezonde en vitale wijk is in het belang van iedereen - wij verbinden belangen. Wij willen nieuwe, creatieve oplossingen realiseren met bijvoorbeeld zorgverzekeraars, GGD, ouderen- en patiëntenverenigingen
- Nieuwbouwprojecten moeten slimmer zonder onderscheid tussen jong en oud - bijv. FlexHousing. Voor iedereen, van piepjong tot oud, met en zonder beperking. Dat houdt onze wijken divers en bruisend
- Meer aandacht voor de digitalisering van de woonomgeving en het gebruik van slimme technologieën - voor meer comfort en veiligheid thuis.
Kortom, het welzijn en de gezondheid van onze oudere burgers maken wij tot onze zaak. Daar willen we zeker een lans voor breken, en als het moet nog wel een paar lansen erbij. Immers, het gaat over onze vaders en moeders, onze opa's en oma's. En uiteindelijk ook over ons zelf, want we worden allemaal ouder!
Weer zo'n goed idee van de VVD. Als je maar even doordenkt.
Heb je ook een goed idee? Of wil je een opiniestuk schrijven. Stuur je email dan naar ons secretariaat: info@vvdbeek.nl
Meedoen en meepraten?
Het Seniorennetwerk van de VVD vraagt aandacht voor politiek belangrijke vraagstukken voor senioren en zet zich in om de talenten van senioren binnen en buiten de partij te ontwikkelen. Het netwerk staat ook open voor jongere mensen en professioneel geïnteresseerden.
Website: www.seniorennetwerk.vvd.nl